بررسی مفاهیم رفاه اجتماعی درقرآن

درحوزه رفاه اجتماعی بامجموعه ای ازمفاهیم سروکارداریم که صاحبنظران ومکاتب نیز،آن هاراموردبررسی قرارداده اند.مفاهیمی همچون آزادی،عدالت ،حقوق وبرابری که همواره مورد نیازبشربوده و مشخصه های اصلی رفاه رادرحوزه برنامه ریزی تبیین می کنند.اما بامشاهده این مفاهیم دربین مکاتب اصلی حوزه رفاه وبرنامه ریزی،یعنی لیبرالیسم وسوسیالیسم در می یابیم که به یک نظام پیوستاری به شکلی که تامین کننده نیازها درزمان هاومکان های مختلف باشد،نرسیده ایم وهمچنان انسان امروزبه دنبال دریافت معانی حقیقی آزادی،عدالت،برابری وحقوق می باشد.ازاین روبارجوع به قرآن به عنوان یک منبع دربرگیرنده وجوه فردی واجتماعی انسان ها مفاهیم مذکور رادریک مطالعه تطبیقی بین مکاتب لیبرالیسم وسوسیالیسم وقرآن به عنوان هدف اصلی این پژوهش موردتجزیه وتحلیل قراردادیم. این پژوهش به روش تحقیق کیفی انجام شده است.درتحقیق حاضرسعی شده باتوجه به حفظ ارتباط منطقی ونظم عقلانی کار،ازسه روش توصیف،تطبیق وتحلیل استفاده شود. گردآوری داده ها بااستفاده ازمطالعه اسنادی وکتابخانه ای انجام گرفته است. نتیجه حاصل ازبررسی مفاهیم موردنظردرقرآن ومقایسه وتحلیل آن ها درمکاتب لیبرالیسم وسوسیالیسم وقرآن نشان می دهد، قرآن درمورد برابری معتقداست که انسان ها ذاتا نابرابرند واین نابرابری مایه برتری نیست وتقواملاک برتری می باشد.درموردعدالت که باید براساس استحقاق افراددرنظرگرفته شود، معیارسنجش مبتنی بر قوانین اسلام است.حدود آزادی رانیزکه معتقدبه عدم وجود مانع درراه رسیدن به تکامل مادی ومعنوی است قوانین اسلام می داند.درضمن درارتباط بابحث حقوق که حقوق طبیعی مادی ومعنوی راشامل می شود وباتکالیف رابطه ای متقابل برقرار می کند،قرآن اصالت فردوجمع رانیزدرنظرمی گیرد.،بدین ترتیب مفاهیم آزادی،حقوق،عدالت وبرابری ازجنبه های فردی وجمعی دارای اهمیت است.ازآن جاکه انسان موجودی اجتماعی است،بنابراین نیازمندبه وجودحکومتی هستیم تاامکان تحقق برابری،آزادی،عدالت وحقوق درجامعه را فراهم کند.این درحالی است که لیبرالیست ها معتقدند انسان ها ذاتانابرابرندواین امرمایه برتری است.عدالت را نیز براساس استحقاق فرد که معیارمادی است می سنجد.آزادی رانیزصرفابه معنای عدم مانع درجهت تحقق خواسته های افراددرنظرمی گیردوحدودآن را تاجایی که مخل آزادی دیگران نشود تعریف می کنند.درمورد حقوق قایل به حقوق طبیعی مادی هستند که درآن حقوق مقدمبرتکالیف است.ازنگاه آن هافرداصالت دارد ومفاهیم تنهاازجنبه فردی اهمیت می یابد ومعتقدبه دخالت حداقلی دولت درارتباط بامفاهیم هستند.سوسیالیست ها درموردبرابری معتقدند انسان ها ذاتانابرابرند واین مایه برتری نیست.عدالت نیزبراساس نیازافراد بایدبرقرارشود.درموردحقوق معتقدند تکالیف مقدم برحقوق هستند.و ازنگاه آن هااصالت باجامعه است.مفاهیم هم ازجنبه اجتماعی دارای اهمیت می باشد..لذا معتقدبه دخالت دولت برای دفاع ازمنافع جمعی هستند.